کادراس موسسه کادراس
در نخستین خبر این شماره نگاهی به گزارش جدید مرکز رصد اعتیاد و مواد اروپا نگاهی انداخته ایم؛ در این گزارش به موضوعاتی همچون پیدایش مسیرهای جدید قاچاق مواد مخدر، گسترش بازارهای آنلاین، دسترسی به طیف وسیعی از مواد مخدر و … اشاره شده است. در این متن قرار است به تهدیدات خاص مرتبط با موا مخدر و پیامدهای بالقوه آن در حوزه امنیت و سلامت پرداخته شود. دیگر چالش‌های مورد نظر این پژوهش ناامنی اقتصادی، فساد و درگیری با شبکه‌های جرائم سازمان یافته در سطح محیط بین‌المللی است. بین سال‌های ۲۰۱۹- ۲۰۲۲، مرکز اروپایی نظات بر مواد مخدر و اعتیاد در مطالعه‌ای میدانی به مصاحبه با ۱۰۰ نفر از اقشار افسران گمرک و امنیتی، ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی، پژوهشگران، سازمان‌های غیر دولتی، نمایندگان دولت و سازمان‌های بین‌المللی پرداخته است. این مطالعه با منابع ثانویه همچون مقالات علمی، گزارش‌های رسانه‌ای و مطالب منبع آزاد تکمیل شده است.
«وضعیت مخدری افغانستان در نوامبر ۲۰۲۲» دومین موضوعی است که در این شماره از بولتن مخدری جهان مورد تحلیل قرار گرفته. براساس آمارهای بین‌المللی منتشر شده، اقتصاد غیرقانونی موادمخدر در افغانستان کاهش ۵ میلیارد دلار (۲۱ درصد) را در مقایسه با سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد. در سال ۲۰۲۲ درآمد کشاورزان افغانستانی از تریاک تنها ۲۹ درصد از ارزش کل تولیدات کشاورزی در این سال بوده است. تبدیل تریاک به مورفین و هروئین، به همراه قاچاق این مواد به خارج از افغانستان، در مقایسه با میزانی که کشاورزان به دست می‌آورند، درآمد بسیاری بالایی ایجاد می‌کند. ارزش کل اقتصاد اقتصاد غیرقانونی مواد مخدر زمانی محسابه می‌شود که داده‌های سال ۲۰۲۲ به صورت جامع در دسترس قرار بگیرد.
«قیمت کوکائین در نقاط مختلف جهان چه قدر است؟» سومین موضوعی است که در این شماره بدان پرداختیم؛ طی چند دهه گذشته باندهای جنایتکار در آمریکای لاتین تجارت خود را تنوه بخشیدند. آنها دیگر به مانند پابلو اسکوبار، بدنام ترین قاچاقچی مواد مخدر کلمبایی در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی، اقدام به قاچاق مواد مخدر از آمریکای جنوبی به ایالات متحده نمی‌کنند. این کارتل‌ها هم‌اکنون تجارت غیرقانونی طلا، قاچاق انسان و تولید سایر مواد مصنوعی (به ویژه فنتانیل) و اخاذی از افرادی که در بازارهای قانونی (مانند آواکادو و لیمو ترش) مشغول به فعالیت هستند، را دنبال می‌کنند. با این حال مواد مخدر همچنان بخش جدایی ناپذیر از تجارت ایشان است. به عنوان مثال براساس گزارش دفتر مبارزه با مواد و جرم سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۰، تولید جهانی کوکائین به رکورد ۱۹۸۲ تن رسیده است. آمریکای شمالی همچنان در صدر بزرگ‌ترین مصرف کنندگان این مواد قرار دارد، به گونه‌ای که تخمین زده می‌شود حدود ۲ درصد از افراد ۱۵ الی ۶۴ ساله (حدود ۶ میلیون نفر) این مواد را مصرف می‌کنند. با این حال دامنه جهانی مصرف این مواد گسترده تر شده است. کشور گینه بیسائو بدل به یک مسیر مهم برای انتقال کوکائین آمریکا جنوبی به مقصد اروپا شده است. تلاشی که برای کودتا در این کشور در سال جاری میلادی رخ داد، باندهای مواد مخدر به عنوان متهم ردیف اول معرفی شدند. مقدار زیادی از کوکائین اروپایی از طریق روتردام هلند وارد این قاره می‌شود که منجر به افزایش خشونت سازمان یافته در این منطقه شده است. رئیس پلیس هلند هشدار داد که این کشور در معرض خطر بدل شدن به یک «دولت مخدری» قرار دارد.
موضوع دیگری که در این موضوع مورد بررسی قرار گرفت، خبر دستگیری مایکل موگان توسط پلیس دبی است؛ ماجرا از آنجا آغاز می‌شود که در اکتبر ۲۰۱۳ مایکل مورگان از حمله نیروهای پلیس به کافه‌ای در هلند که مظنون به میزبانی قاچاقچیان و کارتل‌های مواد مخدر بود فرار کرده و متواری می‌شود. کافه «دِ کتل» در روتردام برای عموم باز نبود و تنها از طریق یک سیستم امنیتی ویژه (صرفا برای افراد مورد تایید) و چهره‌های شناخته شده امکان ورود به آن وجود داشت. به گفته مقامات آژانس ملی جرائم این کافه محلی برای هماهنگی انتقال صدها کیلوگرم کوکائین به انگلیس بود. براساس اطلاعات منتشر شده توسط این مرکز طرف انگلیسی پس از برقراری ارتباط با گروه ملی مبارزه با جرائم هلند و با توجه به اطلاعاتی که موگان را به دو انگلیسی دیگر مرتبط می‌کرد از جایگاه این کافه و جایگاه آن برای انتقال کوکائین به انگلیس آگاه شد. پس از حمله پلیس به این مرکز رابرت هملیتون ۷۱ ساله دستگیر و پس از اعتراف به جرایم خود در سال ۲۰۱۴ به ۸ سال زندان محکوم شد. دیگر محکوم این پرونده رابرت جرارد است که پس از سه سال فرار به دلیل فشار بیش از اندازه خود را به پلیس معرفی کرد و در سال ۲۰۱۷ به ۱۴ سال زندان محکوم شد.
موضوع پنجم این شماره از بولتن مخدری جهان « تشدید قاچاق مواد مخدر در مرزهای آمریکا» بود. طی چند روز گذشته اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده آمریکا که مشغول گشت زنی در بنادر «ال پاسو» بودند ۲۲ و ۲۴ پوند مت‌آمفتامین و کوکائین کشف و ضبط کردند. وظیفه این نیرو کنترل و رصد تجارت و سفرهای قانونی است تا از این طریق قاچاقچیان مواد مخدر نتوانند در قالب افراد عادی محموله‌های عادی مواد غیرقانونی مخدر و محرک را وارد این کشور کنند. به عنوان مثال در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۲ در گذرگاه مرزی «پاسو دل نورته» ۱۲.۶۱ پوند کوکائین که از سوی یک شهروند ۳۴ ساله آمریکایی از مکزیک وارد آمریکا می‌شد توسط اداره گمرک و حفاظت مرزی آمریکا کشف شد. همراه این فرد یک زن ۲۸ ساله مکزیکی و دو کودک خردسال نیز حضور داشتند. ماشین پر از کوکائین این فرد آمریکایی در بازرسی سرزده افسران و گشت ثانویه سگ‌های مواد یاب کشف شده است. دیگر نمونه این اتفاق کشف ۲۲ پوند مت‌آمفتامین در گذرگاه مرزی «بریج اف آمریکا» بود که توسط یک جوان ۱۸ ساله از مرز مکزیک وارد امریکا می‌شد. این محموله نیز در قالب بسته‌هایی در ماشین این فرد گنهان شده بود و پس از گشت چندباره افسران پلیس پیدا شد.
ششمین موضوعی که در این شماره از بولتن مخدری جهان بدان پرداختیم، نشان از آن داشت که ارتکاب به جرایم مخدری در میان برخی از مقامات عربستان سعودی درحال افزایش یافتن است. پایگاه خبری «الخلیج الجدید» در گزارشی به افزایش مصرف مواد مخدر در عربستان و دست داشتن شاهزادگان سعودی در واردات مواد مخدر به این کشور و صادرات این مواد به کشورهای دیگر اشاره کرد و نوشت:« این مشکل در دهه گذشته افزایش یافته است. عربستان بین سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ بیش از ۴۵ درصد از کشفیات جهانی ماده مخدر از نوع «آمفتامین» معروف به کپتاگون را به خود اختصاص داده است. دولت عربستان سعودی از اعتراف به خطرناکی اوضاع امتناع می ورزد و آن را به گردن طرف های خارجی می اندازد؛ در حالیکه اعضای خانواده سلطنتی و نیروهای امنیتی در پخش مواد مخدر دست داشته اند.»
رشد اعتیاد به مواد مخدر در پاکستان هفتمین موضوعی است که در بیست و یکمین شماره بولتن مخدری جهان به آن اشاره کرده ایم. با افزایش مصرف مواد مخدر، دولت باید برای کسانی که در حال فروش مواد مخدر دستگیر می‌شوند، به ویژه کسانی که به کودکان مواد می‌فروشند، مجازت‌های سنگین و سختی وضع کند. ماه گذشته نیز آقای بوگتی وزیر مبارزه با مواد مخدر در پاکستان به ارائه راهبردهایی برای کنترل سوء مصرف مواد و ارائه راه‌حل‌هایی برای درمان معتادان تاکید کرد. اندیشکده‌ای کانادایی در جدیدترین گزارش خود در خصوص وضعیت مخدری در پاکستان مشکل اعتیاد در این کشور را به ویژه در میان کودکان مدرسه‌ای بسیار عمیق دانست. گردش مالی تجارت غیر قانونی کوکائین، تریاک و حشیش در پاکستان را رقمی معادل سالانه ۲ میلیارد دلار برآورد کرد. موادی الکل، هروئین، کریستال مت، تریاک، اکستازی، کوکائین و سایر مواد مخدر به راحتی تهیه بطری آب در دسترس سایر افراد قرار دارد. براساس آمارهای منتشر شده از سوی ابتکار ملی جرائم سازمان یافته در پاکستان ارزش خیابانی کوکائین بین ۸۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ پوند در هر گرم است. قیمت کریستال و شیشه در بازار مخدری پاکستان تقریبا ۱۲۰۰ تا ۴۰۰۰ پوند در هر گرم است که اکنون در میان گروه‌های با درآمد پایین و متوسط رواج بیشتری دارد.
