انتشار بولتن مخدری جهان از آغاز سال ۱۴۰۰ آغاز شد. در این راستا و با انتشار ۱۳ شماره از این بولتن، بر آن شدیم که شیوه نامه جمعآوری اخبار را تا حدی متحول سازیم. در حال حاضر با ۶ قطب متفاوت، کشت، تولید، ترانزیت و مصرف مواد مخدر در جهان روبهرو هستیم و در این مجموعه سعی خواهیم کرد در هر شماره به همه این ۶ قطب نگاهی بیندازیم: به طور قطع مهمترین منطقه برای منافع جمهوری اسلامی ایران در حوزه مخدری عبارت از منطقه موسوم به «مسیر بالکان» است که از افغانستان آغاز میشود و در یک مسیر سه شاخه ای به سمت جنوب اروپا حرکت می کند؛ شاخه شمالی مسیر بالکان از افغانستان به آسیای مرکزی و سپس به اوراسیا و قفقاز میرود و از قفقاز به ترکیه و بالکان کشیده میشود. شاخه مرکزی از مرزهای کشورمان به سوی قفقاز و آسیای صغیر رفته و سپس به دروازههای بالکان در جنوب اروپا میرسد. مسیر جنوبی نیز از مرزهای جنوبی ایران در حاشیه خلیج فارس به شاخ آفریقا میرسد و از آنجا به سوی جنوب اروپا میرود. در نسخه جدید بولتن مخدری جهان از کشورهای واقع در این منطقه دست کم یک خبر و تحلیل آن را خواهیم داشت. دومین قطب تولید مواد مخدر شرق آسیا و منطقه موسوم به مثلث طلایی است که محل تلاقی سه کشور، تایلند، میانمار و لائوس است.
سومین قطب مخدری در جهان را بالکان و اروپا تشکیل میدهد که عمدتاً قطب مصرف به حساب میآید و تقریباً یکی از مراکز اصلی صدور و ترانزیت مواد مخدر است. چهارمین قطب مخدری جهان قاره آفریقا است که عمدتاً قطب مصرف انواع مواد مخدر از جمله اوپیوئیدها، کانابیس، مواد روانگردان جدید، داروهای تجویزی، کوکائین و … به حساب میآید.
پنجمین قطب مخدری جهان نیز عبارت از آمریکای مرکزی و جنوبی است. این منطقه قطب تولید کوکائین و مشتقات آن به حساب میآید. همچنین کارتلهای قدرتمندی در این منطقه شکل گرفته اند که هم در کار تولید مواد مخدر وارد شده اند و هم صدور و ترانزیت را برعهده گرفته اند. نهایتاً ششمین قطب مخدری جهان عبارت از آمریکای شمالی است (ایالات متحده و کانادا) که به طور عمده بازار مصرف بزرگی دارد، البته کشت و تولید و ترانزیت نیز در سطوح پایینتری در آن انجام میپذیرد.
بولتن مخدری جهان از این پس ضمن آنکه میکوشد به طور ماهانه روند تحولات را براساس این تقسیم بندی منطقهای ادامه دهد تا از این طریق اولاً مخاطبان بتوانند، برداشت روشنتری از سمت و سوی تحولات و اخبار مخدری جهان به دست بیاورند و از سوی دیگر نیز نسبت این تحولات با منافع ملی ایران مشخص تر شود.
در نخستین خبر این شماره نگاهی به گزارش جدید مرکز رصد اعتیاد و مواد اروپا نگاهی انداخته ایم؛ در این گزارش به موضوعاتی همچون پیدایش مسیرهای جدید قاچاق مواد مخدر، گسترش بازارهای آنلاین، دسترسی به طیف وسیعی از مواد مخدر و … اشاره شده است. در این متن قرار است به تهدیدات خاص مرتبط با موا مخدر و پیامدهای بالقوه آن در حوزه امنیت و سلامت پرداخته شود. دیگر چالشهای مورد نظر این پژوهش ناامنی اقتصادی، فساد و درگیری با شبکههای جرائم سازمان یافته در سطح محیط بینالمللی است. بین سالهای ۲۰۱۹- ۲۰۲۲، مرکز اروپایی نظات بر مواد مخدر و اعتیاد در مطالعهای میدانی به مصاحبه با ۱۰۰ نفر از اقشار افسران گمرک و امنیتی، ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی، پژوهشگران، سازمانهای غیر دولتی، نمایندگان دولت و سازمانهای بینالمللی پرداخته است. این مطالعه با منابع ثانویه همچون مقالات علمی، گزارشهای رسانهای و مطالب منبع آزاد تکمیل شده است.