با همهگیری جهانی بیماری کووید – ۱۹ که هنوز درمان مشخصی برای آن پیدا نشده است؛ تقریباً همه کشورهای جهان دچار مشکلات عدیدهای شدند و به ناچار رو به سیاستهای قرنطینه، فاصلهگذاری اجتماعی و حتی منع آمد و شد و تعطیلی مراکز تجمع مردم آوردهاند. در چنین وضعیتی زنجیره عرضه تمامی کالاها و خدمات مختلف در کشورهایی که وضعیت دشوارتری را تجربه می کردند، به شدت مختل شد و حتی در برخی کشورها مردم وحشت زده از کمبود مواد غذایی و … به حمله و غارت فروشگاه ها پرداختند.
در چنین شرایطی که همه شئون زندگی مردم بر روی زمین تحت الشعاع شیوع کووید – ۱۹ قرار گرفته بود، جهان جرم جنایت و جرایم سازمان یافته نیز به شدت دستخوش تحول شد. از این رو نظرسنجی شماره ۱۶ موسسه کادرس با محوریت همهگیری کووید – ۱۹ به این موضوع مهم پرداخت که: « مهمترین اثر تداوم شیوع بیماری کووید ۱۹ بر بازار مواد مخدر چیست؟» ، در مجموع در سایت و کانال تلگرامی موسسه ۲۷۱ رأی حاصل شده است که به ترتیب مخاطبان محترم به گزینههای زیر رأی دادهاند:
- افزایش قیمت انواع مواد با ۴۲ درصد آراء و ۱۱۵ رأی
- تغییر در الگوی مصرف مواد با ۲۴ درصد آراء و ۶۷ رأی
- افزایش خشونت ورزی گروههای تولید و توزیع مواد با ۱۶ درصد آراء و ۴۵ رأی
- تغییر مسیرهای ترانزیت مواد با ۱۶ درصد آراء و ۴۴ رأی
بر اساس نتایج به دست آمده همهگیری کرونا ویروس بیشترین تاثیر را بر افزایش قیمت بازار مواد داشته است. هر چند هر چهار گزینه موجود در نظرسنجی به نوعی تحت تاثیر پاندمی کرونا قرار دارند. اما افزایش قیمت مواد امری است که از بعد ذهنی و هم جسمی بیشتر نمایان شده است. چرا که اولیهترین تاثیر همهگیری جهانی بیماری کووید – ۱۹ بر بازار مواد، مختل شدن زنجیره عرضه مواد بود که افزایش قیمت انواع مواد از پیامدهای مهم این امر به حساب میآید؛ به گونهای که قیمت برخی مواد را در یک مقطع زمانی حتی تا سه برابر در سطح جهان افزایش داده است. اگرچه شاید این تحول تا زمانی که شیوع کروناویروس کنترل شود ادامه پیدا کند و پس از آن قیمت ها تعدیل شود، اما می تواند تأثیرات پایداری را بر مصرف افراد برجا بگذارد. برای نمونه تقریباً انواع مواد پرمصرف تر در کشورمان نیز به دلیل اختلالات یاد شده در زنجیره عرضه و تراکم تقاضای این مواد تقریباً به دو برابر افزایش یابد.
تغییر در الگوی مصرف مواد دومین گزینه انتخابی که مخاطبان آن را مورد توجه قرار دادهاند. بر اساس آخرین گزارشها با مختل شدن زنجیره عرضه انواع مواد با پاندمی کرونا ویروس، مصرف کنندگان به دلیل دشواری دسترسی به برخی مواد، ناچار از تغییر ماده مصرفی خود شدهاند. برای نمونه در اروپا شمار فزایندهای از مصرفکنندگان کوکائین که در خارج از قاره سبز تولید به آنجا ترانزیت میشود به مصرف ماریجوانا تولید شده درون این قاره روی آوردهاند. در نتیجه بعضی از مصرف کنندگان هروئین، به مصرف مشتقات قویتر و خطرناکتر تریاک مانند فنتانیل رو آوردهاند.
سومین گزینه انتخابی مخاطبان محترم از تاثیر کرونا بر بازار مواد، افزایش خشونتورزی گروههای تولید و توزیع مواد است. گفتنی است با مختل شدن زنجیره عرضه مواد در نتیجه پاندمی کووید ۱۹، تحولات زیادی در جهان تبهکاری و جرایم سازمان یافته بروز کرد که یکی از مهمترین آن، افزایش خشونتورزی گروههای تولید و توزیع انواع مواد بوده است. در واقع بسیاری از مصرف کنندگان برای مدتی طولانی دسترسی خود به مواد مصرفی را از دست دادند و از سوی دیگر حضور فیزیکی عوامل بسیاری از گروه های تبهکاری در خیابانها و عرصه عمومی دچار اختلال شد. عدم حضور این گروه ها از یکسو باعث شد، ارتکاب به برخی جرایم نظیر قتل در برخی مناطق جهان کاهش یابد و از سوی دیگر بروز برخی دیگر از انواع جرم ها را به شدت افزایش داد.
از نکات جالب توجه دیگر که می توان بدان اشاره کرد، عمق تحولات در منطقه آمریکای لاتین بسیار بیشتر از دیگر مناطق جهان بوده است. کارتل ها و گروه های گنگستری در این منطقه موفق شده اند به سرعت خود را با شرایط کرونایی وفق داده و سعی در به دست گرفتن ابتکار عمل کرده اند.
به نظر میرسد با ادامه روند شیوع کرونا در جهان و مختل شدن وسیعتر زنجیره عرضه مواد، قاچاقچیان با تغییر مسیرها و روشهای ترانزیت مواد، روشهای نوینی را به کار گیرند. به عنوان مثال با افزایش نظارتها و محدودیت در مرزهای زمینی و هوایی، امکان استفاده قاچاقچیان از مرزهای دریایی حهت ترانزیت مواد قوت گرفته است. یکی از پیامدهایی که شیوع کرونا میتواند بر بازار ترانزیت مواد داشته باشد تغییر رفتار قاچاقچیان در انتقال مواد است که با ماندگاری بیماری کرونا اثرات خود را بیشتر نمایان خواهد کرد و آخرین گزینه انتخابی مخاطبان کادراس همین امر بوده است.