کادراس موسسه کادراس
برای دین تعاریف متعددی از سوی اندیشمندان مسلمان و غربی ارائه شده است؛ علامه طباطبایی دین را به روش و سنت اجتماعی تعریف می‌کند؛ از جمله اینکه دین راه زندگی است که آدمی در دنیا به ناچار آن را می‌پیماید. همچنین آیت الله جوادی آملی در تعریف از دین آورده‌اند، دین: مجموعه عقاید، اخلاق، قوانین و مقرراتی است که برای اداره جامعه انسانی و پرورش انسان‌ها باشد. از این رو دین از چنین قابیلیت برخوردار است که در سه حوزه آموزه‌های عبادی _ تعلیمی، محدودساز و حرمت‌زا و سبک زندگی برنامه حرکت انسان به سمت کمال را نشان داده است.
اما به طور کلی آموزه‌های اسلام به سه دسته مهم تقسیم می‌شوند:
- آموزه‌های عبادی و تعلیمی یعنی آموزه‌هایی که هر فرد مسلمانی باید آنها را انجام دهد مانند فعالیت‌های معاشی و معادی، دنیایی و آخرتی و فردی و اجتماعی؛
- آموزه‌های محدودساز و حرمت‌زا یعنی آموزه‌هایی که وظیفه هر فرد مسلمان دوری از آنها است و انجام آنها در دین حرام است مانند ریا، خیانت، ربا و ….
- آموزه‌های مربوط به سبک زندگی یعنی آموزه‌ها و خصلت‌هایی که وظیفه هر فرد مسلمان است که خویشتن را به آن خصلت ها و خوبی‌های بیاراید و از ضررهای آن خویشتن را دور نگه دارد.
با استفاده از این آموزه‌ها فرد مسلمان می‌تواند از مجموعه معارف، احکام و دستورالعمل‌هایی که منشاء الهی دارد در زندگی دنیوی خود به سعادت برسد. در مقابل سستی در مقابل این آموزه‌ها فرد را با انواع مشکلات و آسیب‌های فردی و اجتماعی مواجهه شود. در این چارچوب، هجدهمین نظرسنجی کادراس با عنوان « کدام جنبه از آموزه‌های دینی در پیشگیری از اعتیاد موثرتر است؟» به مدت یک ماه با هدف افکارسنجی مخاطبان در خصوص رابطه آموزه‌های دینی و پیشگیری از اعتیاد در دسترس مخاطبان قرار داشت. نتایج نظرسنجی به ترتیب به صورت زیر است:
- آموزه‌های مربوط به سبک زندگی با ۵۹ درصد آراء؛
- آموزه‌های محدودساز و حرمت‌زا با ۲۷ درصد آراء؛
- آموزه‌های عبادی _ تعلیمی با ۱۳ درصد آراء .
بیشترین گزینه انتخابی مخاطبان کادراس در اولویت آموزه‌های دینی مربوط به پیشگیری از اعتیاد، آموزه‌های مربوط به سبک زندگی است. سبک زندگی از این منظر در دین، تمام شئون زندگی فردی و اجتماعی فرد از کیفیت غذا خوردن، لباس پوشیدن، خانه سازی و معماری، راه رفتن، خوبیدن، معاشرت و دوستی و … تا تشکیل حکومت از جمله مصادیقی است که سبک زندگی هر فرد مسلمانی را مشخص و توانایی های فردی و اجتماعی او را جهت می‌دهد. آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد که ریشه فردی و اجتماعی دارد زمانی بروز می‌کند که نحوه و سبک زندگی فرد بی معنا شود و عوامل معنادهی به زندگی او کمرنگ شود و فرد برای تسکین این درد خود روی به مصرف مواد می‌آورد. در حالی که آموزه‌های دینی، سبک زندگی فردی و اجتماعی را در مواجهه با مشکلات و آسیب‌های زندگی به خوبی روشن کرده و استفاده از آنها می‌تواند به عنوان عامل محافظتی در پیشگیری از اعتیاد عمل کند.
آموزه‌های محدودساز و حرمت‌زا، دومین گزینه انتخابی مخاطبان در پیشگیری از اعتیاد است؛ چرا که در چارچوب گزاره‌های دین اسلام مصرف هر آن چیزی که آسیب به بدن فرد و مهمتر آسیب به اجتماع باشد، حرام است و مصرف مواد یکی از این مصادیق است، چرا که فرد مصرف کننده مواد در عین حال که زندگی خود را به تباهی می‌کشاند زندگی خانواده و اطرافیانش را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و این عمل حرمت‌زا است. از نگاه این دسته از مخاطبان با گسترش آموزه‌های محدودساز و مقابله با متخلفان در چارچوب نگاه دینی می‌توان امر پیشگیری از اعتیاد در جامعه را درونی کرد.
گزینه سوم انتخابی مخاطبان آموزه‌های عبادی _ تعلیمی است، در واقع آموزه‌های معاشی و معادی، دنیایی و آخرتی و فردی و اجتماعی که هر فرد مسلمانی باید آنها را انجام دهد. به کارگیری این آموزه‌ها توسط هر فرد مسلمانی منجر به افزایش نظام معنادهی فرد در زندگی و ایجاد ایستاری درونی در مقابله با مشکلات زندگی مانند اعتیاد نام برده می‌شود، مانند تقویت اعتقادات مذهبی و انجام دستورات دینی.
