کادراس موسسه کادراس
زمانی که زندگی فردی در نتیجه سوء مصرف مواد دچار دگرگونی و تغییر می‌شود، خانواده و اطرافیان او از نخستین افرادی هستند که می‌کوشند تا فرد را وارد مسیر بهبودی و ترک کنند. در واقع مستقیم‌ترین تاثیر اعتیاد یک فرد علاوه بر خود در خانواده او نمایان می‌شود. تجربه نشان داده بسیاری از خانواده‌ها به صورت سریع به مسئله اعتیاد همسر یا فرزند خود واکنش نشان داده و خواستار ترک فوری او هستند که معمولاً در این راه شکست می‌خورند. چرا که روند ترک و بهبودی روندی کوتاه، فوری و ناگهانی نیست، اعتیاد شکست در روابط عمیق فردی و اجتماعی است و بهبودی از این مسیر در گرو ترمیم تفکرات و رفتارهای اعتیادآوری است، که گاهی حتی سالیان سال است که در درون فرد نهادینه شده و حالا با نمایان شدن آن به بحرانی پیش چشم تبدیل شده است.
امروزه از روش‌های متعددی در ترک مواد مخدر استفاده می‌شود. از قطع ناگهانی که روشی قدیمی و تا حدودی شکست خورده است تا کاهش تدریجی دوز که امروزه در کشور ما از این روش بسیار استفاده می‌شود، و روش روان‌درمانی و مشاوره که در نتیجه عود بالای اعتیاد با به کارگیری دو روش کاهش تدریجی دوز و قطع ناگهانی مصرف، بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
در کشور ما بر اساس اعلام مقامات رسمی حدود ۹۰ درصد بازگشت به اعتیاد پس از بهبودی وجود دارد، امری که پروسه درمان را در کشور فرسوده و از طرفی با صرف هزینه‌های هنگفت نتوانسته مطالبات بخش مهمی از افراد و خانواد آنها را که خواهان بهبودی هستند را پوشش دهد. از این رو نظرسنجی شماره ۱۹ موسسه کادراس به این موضوع مهم پرداخت که « کدام روش در ترک مواد مخدر موثرتر است؟» نتایج به دست آمده به ترتیب به صورت زیر است:
- روان‌درمانی و مشاوره با ۷۸ درصد آراء؛
- کاهش تدریجی دوز با ۹.۶ درصد آراء؛
- قطع ناگهانی مصرف با ۷.۷ درصد آراء.
نوزدهمین نظرسنجی با دغدغه آگاهی رسانی و افکار سنجی مخاطبان در مورد موثرترین روش ترک مواد نتایجی را به دست داده است که قابل توجه می‌باشد. نکته بسیار مهم این است که بخش مهمی از رأی‌دهندگان با فاصله زیاد روان درمانی و مشاوره را موثرترین روش بهبودی در ترک اعتیاد عنوان کرده‌اند. در واقع تجربه چندین دهه ترک و بهبودی با روش قطع نگهانی و سپس کاهش تدریجی دوز و مشخص شدن نتایج آن، افراد و خانواده‌های متقاضی ترک را به این نتیجه رسانده که روش پایدار و ماندگار در ترک که خطای بازگشت به اعتیاد را کم می‌کند همان روش روان درمانی و مشاوره است. در این روش که اثربخشی آن به ویژه در روابط بین فردی در بین افراد معتاد و همسران‌شان بسیار به چشم می‌خورد، فرد معتاد طی جلسات شناختی رفتاری و مشاوره، توضیحی در مورد باورهای غیرمنطقی مرتبط با مواد و سپس ارائه تکلیف در خصوص مواردی که باعث شروع درونی و بیرونی مصرف مواد در او شده می‌دهد؛ همچنین علائم و نشانه‌های افسردگی و ارتباط آن با مصرف مواد و ایجاد انگیزه نسبت به درمان اعتیاد در او شناسایی و روش‌های مقابله‌ای با وسوسه و تفکرات اعتیادآور به او آموخته می‌شود و طی جلسات مشاوره فرد به ارزیایی افکار و چالش‌هایی که منجر به اعتیاد او شده (مانند مانند افکار خودآیند منفی، باروهای مرکزی و ذهنی منفی، خطای منقی و غیره) پرداخته و سعی در ترمیم آن می‌کند. باید گفت هر چند روش کاهش تدریجی دوز که دومین گزینه انتخابی مخاطبان کادرس است، یکی از روش‌های ترک است که امروزه نیز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد اما تا در کنار تمامی روش‌ها کار مشاوره درمانی و رفتاری شناختی انجام نشود نمی‌توان چندان امیدوار به پایداری بهبودی و ترک بود.
شاید بتوان گفت ناپایدارترین روشی که می‌توان برای ترک استفاده کرد، قطع ناگهانی مصرف است، روشی که در آن بدون شناسایی واقعی دلیل اعتیاد فرد و درمان اعتیاد رفتاری و شناختی او تنها با سم‌زدایی جسمانی و ترک وابستگی به سوء مصرف مواد، نوید بهبودی فرد را عنوان می‌کند، روشی که نه تنها اثربخش نیست بلکه بعد از هر بار بهبودی فرد و دوباره عود اعتیاد در او وابستگی به مصرف مواد را در فرد بیشتر و تمایل به ترک و بهبودی را کمتر می‌کند.
