بیستمین نظرسنجی کادراس با عنوان «برای افزایش اثربخشی روشهای ترک اعتیاد در کشور کدام گزینهها در اولویت است؟» به مدت یک ماه جهت افزایش تاثیرگذاری اجتماعی و ارتباط فکری با مخاطبان در دسترس بود. نتایج که حاصل آرای به دست آمده در سایت و کانال تلگرامی موسسه کادراس است به ترتیب عبارتند از:
- مشاوره و رفتار درمانی با ۶۲ درصد آراء؛
- خانواده درمانی با ۱۵ درصد آراء؛
- توانمندسازی و صیانت اجتماعی با ۹ درصد آراء؛
- تداوم درمان پس از سمزدایی با ۱۴ آراء.
نظرسنجی شماره ۲۰ با هدف سنجش افکار عمومی در مورد روشهای ترک اعتیاد و افکارسنجی این موضوع انجام شد که آیا همچنان دیدگاه سنتی در مورد ترک اعتیاد به مواد مانند سمزدایی و ترک جسمانی دیدگاه غالب است یا خیر؟ نتایج نشان از آن دارد پس از چندین دهه رویکرد ترک جسمانی از اعتیاد نه تنها موثر نبوده بلکه آمارها نشان از عود حدود ۹۰ درصدی اعتیاد میان معتادانی دارد که روش غالب آنها در ترک همین روش سنتی بوده است. امروزه تجربه نشان داده است که اعتیاد در نتیجه رفتار و تفکری پدیدار میشود که از دوران کودکی در فرد شکل گرفته و در نهایت به صورت نوعی بیماری و آسیب جدی در نوجوانی و جوانی در او بروز میکند. در عین حال کمبود برنامههای پیشگیری از اعتیاد، نقص در آموزش مهارتهای زندگی، وجود انواع نابرابریهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، افراد را مستعد گرایش به اعتیاد میکند.
همانطور که نتایج نظرسنجی نشان میدهد، مشاوره و رفتار درمانی بیشترین آراء مخاطبان را به خود اختصاص داده است. چرا که درمان اعتیاد نیاز به زمان و ترمیم تفکر و رفتار اعتیادگونه فرد معتاد دارد و نمیتوان تنها با سمزدایی امیدوار به درمان کامل او بود. مشاوره و رفتار درمانی به فرد کمک میکند تا در درمان اعتیاد با ضبط منظم افکار، احساسات و رویدادهایی که باعث ایجاد افکار و احساسات منفی شدهاند و تمرکز بر روی آنها، رفتاری که در نتیجه این نوع تفکر ایجاد شده را رهیابی کرده و با تغییر و ترمیم آن به طور خودکار از رفتارهای مضر بعدی نیز پیشگیری کند.
اعتیاد نمونه بارزی از الگوی رفتاری است که با آنچه شخص واقعا میخواهد انجام دهد در تناقض با رفتار و تفکراتش است. افرادی که سعی در غلبه بر رفتارهای اعتیادگونه خود دارند اغلب ابراز میکنند که میخواهند این رفتار خود را تغییر دهند اما انجام این عمل برای آنها بسیار سخت است. بر اساس رویکرد رفتار درمانی ، رفتارهای اعتیادآور مانند نوشیدن الکل، مصرف انواع مواد، قمار، اعتیاد به بازیهای کامپیوتری، پرخوری و غیره، نتیجه افکار نادرست و احساسات منفی افراد است.
روش رفتار درمانی و مشاوره در ترک اعتیاد زمانی به نتیجه میرسد که با خانواده درمانی همراه باشد، در واقع دومین گزینه انتخابی مخاطبان محترم. آمارها نشان از آن دارد که بخش مهمی از افرادی که گرایشات مصرف مواد و رفتارهای پرخطر در آنها بیشتر است از ناکارآمدی خانواده و روابط خانوادگی رنج میبرند. بررسی دلایل شروع مصرف مواد و همچنین الگوهای درمانی موجود حکایت از نقش بالای خانواده و ارتباط والدین و فرزندان دارد. تا جایی که امروزه از خانواده درمانی در درمان بسیاری از آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد استفاده میشود. در واقع خانواده درمانی مجموعهای از رویکردهای درمانی است که اعتقاد به ارزیابی و مداخله در سطح خانواده دارد. در این معنا، خانواده یک سیستم نظامند است که هر قسمتی از آن با قسمت دیگر دارای روابط متقابلی هستند و تغییر در هر قسمت سیستم با تغییر در سایر قسمتها نیز همراه است. از این روش با استفاده از نقاط قوت خانواده برای ایجاد تغییر در طیف وسیعی از موضوعات مختلف از جمله سوء مصرف مواد استفاده میشود.
توانمند سازی و صیانت اجتماعی از بهبودیافتگان اعتیاد، گزینه سوم انتخابی مخاطبان محترم بوده است. امروزه به ویژه در سطح برنامههای کلان درمانی کشور یکی از دلایل مهم عود اعتیاد را رهاشدگی افراد بهبود یافته بعد از ترک میدانند. این افراد همان کسانی هستند که به واسطه اعتیاد از خانواده و جامعه طرد شدهاند و شغل و منبع درآمد مناسبی نیز ندارند. در عین حال که بازگشت دوباره آنها بعد از بهبودی در خانواده و جامعه برای آنها همواره مشکلاتی را به همراه داشته اما رها شدن آنها بعد از ترک تا امروز هزینههای بسیار سنگینی را برای دولت، خانواده و جامعه به همراه داشته است و نیاز به توجه به این امر بسیار ضروری است.
آخرین گزینه انتخابی مخاطبان تداوم درمان پس از سمزدایی است. یکی از مهمترین مواردی که در پروسه درمان اعتیاد باید بدان توجه شود این است که بخش مهمی از موفقیت ماندگاری در ترک ادامه درمان به صورت مشاورههای گروهی و فردی و ترمیم رفتاری است که منجر به اعتیاد شده است، امری که در کشور ما چندان بدان توجه نمیشود.