کادراس موسسه کادراس
امروزه گسترش وسایل ارتباط جمعی و تغییر شکل روابط انسانی نمادهای متفاوتی از توسعه فرهنگ و تمدن بشری را ایجاد کرده است. یکی از قدرتمندترین این نمادها رسانه است؛ مطالعاتی که در حیطه نقش و کارکرد رسانه انجام شده نشان از قدرت رسانه دارد. یکی از مهمترین وظایف یک رسانه، انتشار اخبار و رویدادهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است که این امر به انسان امکان می‌دهد تا محیط پیرامون خود را بهتر بشناسد و تصمیمات مهم فردی و اجتماعی خود را بر اساس اطلاعات بیشتر و مطابق با شرایط و موقعیت‌های موجود اتخاذ کند و به مسئولیت‌های اجتماعی خود بیشتر آشنا شود. با توجه به نقش مهم رسانه‌ها در حوزه‌های مختلف مبارزه با مواد و اعتیاد، نظرسنجی شماره ۲۳ موسسه کادراس با عنوان « برجسته سازی اقدامات جمهوری اسلامی در مقابله با عرضه مواد مخدر با کدام یک از تدابیر رسانه‌ای زیر موثرتر است؟» به این موضوع پرداخته است.
مخاطبان محترم در مجموع در کانال تلگرامی و سایت موسسه ….. رای داده‌اند که به ترتیب گزینه‌های زیر بیشترین آراء را به دست آورده‌اند:
- استفاده از تمامی ظرفیت های نسل جدید رسانه ها با …. درصد آراء؛
- مقابله مستمر با سیاه نمایی رسانه های بیگانه با ….. درصد آراء؛
- شفاف سازی اقدامات در رسانه ها با ….. درصد آراء.
نتایج نشان از آن دارد که استفاده از ظرفیت های نسل جدید رسانه ها در مقابله با عرضه و پیشگیری از سوء مصرف مواد یکی از مهمترین کارکردهای رسانه ها است که این امر از طریق مهمترین کارویژه هر رسانه یعنی کارکرد خبری و اطلاع رسانی آنها میسر است. جامعه‌شناسان برای مطبوعات و رسانه‌های جمعی مانند رادیو، تلویزیون، اینترنت و .. نقش آموزش دائمی قائل هستند. پیشگیری از اعتیاد هم می‌تواند از طریق فعالیت‌هایی چون برگزاری میزگردهای تخصصی، تولید و نمایش فیلم‌های مستند،گزارش‌ها، سخنرانی‌ها با مضمون بیان علل و عوامل گرایش به اعتیاد، شناخت علایم خطر در مراحل اولیه و … انجام پذیرد.
رسانه‌ها با توجه به قدرت و نفوذی که دارند می‌توانند با ارایه برنامه‌ها و فعالیت‌های تفریحی و جایگزین و همچنین معرفی برنامه‌هایی همچون مسابقات ورزشی، برنامه‌های مربوط به سینما، نمایشگاه و … کارکرد تفریحی و سرگرمی خود را پوشش دهند. از آنجایی که رسانه‌ها تاثیر قابل توجهی در ایجاد و تغییر نگرش نسبت به سوء مصرف مواد دارند، می‌توانند بر ارزش‌ها و نگرش‌ها اثر گذاشته و آنها را ایجاد، تقویت و یا تغییر دهند. وظیفه تفریحی و تبلیغی یک رسانه بیشتر می‌تواند اثرات روانی بر مخاطبان داشته باشد. مردم برای تشکیل اضطراب‌های روحی، فشارهای روانی و رفع خستگی از کار روزانه در یک زندگی ماشینی و پر کردن اوقات فراغت خود به برنامه‌های تفریحی رسانه‌ها روی می‌آورند.
اما از سوی دیگر مقابله با سیاه نمایی رسانه‌هایی که هدف آنها تخریب اقدامات انجام شده در کشور و در عین حال بزرگ نمایی مشکلات موجود است از مهمترین رسالت به ویژه رسانه های داخلی است. کار رسانه انتقال اطلاعات و اخبار واقعی است اما دیده می‌شود رسانه ها برای حفظ منافع خود گاهی آنقدر سیاه نمایی می کنند که کل واقعیت برچیده می‌شود و گاهی آنقدر چشم‌پوشی می‌کنند که گویی حادثه و رخدادی وجود نداشته است. بنابراین مهم است که رسانه ها با انتقال واقعیت به معنی آنچه به صورت عینی وجود دارد، اخبار و اطلاعاتی مفید و واقعی را به دست مخاطب خود برسانند، امری که به ویژه در حوزه اقدامات جمهوری اسلامی در مقابله با عرضه بسیار دیده می‌شود و با وجود اینکه کشور ما بالاترین کشفیات مواد مخدر در جهان و همچنین برنامه‌ها و اقدامات بسیاری در حوزه مقابله با عرضه داشته اما با چشم پوشی از آنها، تنها مشکلات حوزه‌های دیگر مانند آمار اعتیاد را سیاه نمایی می‌کنند. انتخاب گزینه مقابله مستمر با سیاه نمایی رسانه های بیگانه به عنوان دومین گزینه انتخایی مخاطبان محترم گواه همین موضوع است.
سومین گزینه انتخابی مخاطبان محترم موسسه شفاف سازی اقدامات در رسانه‌ها است. اما یکی از مهمترین کار ویژه‌های رسانه ها شفاف سازی اقدامات است. از این منظر رسانه ها به مانند تیغ دو لبه‌ای هستند که در صورت استفاده نامناسب از آنها می‌توانند آثار وخیمی را بر جای گذارند. ارائه اطلاعات نادرست در مورد مواد مخدر، اغراق در پیام‌های مربوط به مضرات سوء مصرف مواد مخدر، ارائه چهراه‌ای نادرست و غیر واقعی از معتادان و در نتیجه طرد آنها از جامعه، تکیه صرف بر حوادث و رخدادهای خشونت‌بار و جنایات مرتبط با مواد مخدر از مهمترین موضوعاتی است که شفاف سازی اقدامات کشور را در مبارزه با مواد مخدر با مشکل روبرو کرده است.
