نگرش و دیدگاه افراد یکی از مفاهیم اساسی مطالعات اجتماعی است. تمرکز اصلی مطالعات اجتماعی بر نگرشها و مفاهیم مرتبط با آن است؛ زیرا اعتقاد بر این است که نحوه نگرش بر افکار و رفتارهای افراد تاثیر میگذارد. تحقیقات انجام شده بر روی افراد معتاد نشان میدهد، نحوه نگرش افراد به اعتیاد در واقع چیزی که قبلاً در تصمیمات و دیدگاههای افراد وجود داشته و نگرشها و تصمیمات افراد تاثیر بسیاری در گرایش آنها به اعتیاد دارد. دیدگاه مردم به افرادی که برخی از مواد غیرقانونی را مصرف میکنند با کلیشههایی همراه است که باعث شده برچسبزنی، طرد و حتی واکنشهای تنبیهی و مقابلهای در جامعه رایج شود. به طور کلی مبتلایان به سوء مصرف مواد، این واکنشها و پاسخهای منفی مردم سخت و مانعی برای بازگشت و ادغام اجتماعی آنها به جامعه محسوب میشود.
تحقیقات به دست آمده نشان میدهند، دیدگاه پزشکی درباره اعتیاد متداولترین نوع مطالعات است؛ همچنین یافتههای این مطالعات به نظر نمیرسد وضعیت را چندان بحرانی ارزیابی کنند. به عنوان مثال گریس در مطالعات انجام شده خود در سال ۲۰۰۶ اظهار میدارد، ممکنه نظرات متخصصان و پزشکان در مورد سوء مصرف مواد مغرضانه یا مبهم باشند. مطالعه انجام شده توسط وارگاس و لوئیس در سال ۲۰۰۸ نشان داد، پرستاران برداشتهای شخصی خود را نسبت به نوشیدنیهای الکلی بیان و اظهارات آنها نسبت به سوء مصرف مواد مبهم است. درحالی که برخی از پرستاران نوشیدنیهای الکلی را چیزی مضر میدانند، برخی دیگر برای آنها ویژگیهای مثبتی قائل هستند. در مطالعه دیگری که در سال ۱۹۹۰ توسط عابد و نیرامونز انجام شد، اکثر پزشکان علیرغم اینکه افراد معتاد را غیرقابل اعتماد میدانند اما آماده کمک به آنها بودند، پزشکان معتادانی را دیده بودند که اعتیاد خود را به عنوان یک مشکل پذیرفته و در نتیجه خود را مسئول شرایطشان میدانستند و در نتیجه آنها درمان فرد معتادی که مبتلاء به سوء مصرف مواد است را به عنوان یک مشکل و مسئله پزشکی و تهدید به حساب نمیآوردند که تنها با استفاده از روشهای پزشکی قابل درمان باشد.
آموزش، شاخه دیگری است که در نگرشها نسبت به فرد معتاد به کار میرود. در چنین مطالعاتی گاهی معلمان و گاهی دانشآموزان از سطوح مختلف آموزشی مورد بررسی قرار گرفتهاند. باردوس و همکارانش، در مطالعاتشان نشان دادند که معلمان سوء مصرف مواد را به عنوان یک مکانیسم مقابلهای میدانند تا یک ضعف اخلاقی و روانی فرد، همچنین آنها عقاید متناقضی در مورد اینکه اعتیاد یک بیماری است نیز داشتند. در این مطالعه مشخص شد معلمانی که تحصیلات دانشگاهی کمتری دارند، ممکنه تصور کنند اعتیاد یک بیماری ارثی است. مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۴ توسط موسوی و همکارانش انجام شد، این عقیده را تقویت کرد که داشتن نگرش مثبت نسبت به مواد، دوستانی که مواد مصرف میکنند، عدم حمایت والدین، تفکر و شخصیت فردی فاکتورهای عوامل خطر گرایش به اعتیاد را افزایش میدهند. شارستا بر اساس نتایج تحقیقات خود تاکید داشت که نفوذ گروههای همسالان یکی از فاکتورهای مهم گرایش به مصرف مواد و تقویت نگرش مثبت نسبت به اعتیاد است. همچنین، مطالعات انجام شده در ترکیه نیز نشانههایی از عوامل موثر بر نگرش افراد نسبت به اعتیاد را نشان میدهند. این مطالعات، حاکی از آن بود که جنسیت، رشته تحصیلی، سوابق تحصیلی والدین، قرارگیری در محیطهای دوستانه مصرف یا عدم مصرف مواد، مصرف یا عدم مصرف مواد از عوامل موثر بر نوع نگرشها نسبت به مواد و مصرف مواد است.
در مطالعات دیگری، سعی شد تا نظرات مردم از نقاط مختلف دنیا مد نظر قرار گیرد. بر اساس نتایج حاصله از مطالعات انجام شده توسط وزارت بهداشت نیوزلند در سال ۲۰۰۹، نیمی از شرکتکنندگان معتقد بودند که مسئلهی مواد مسئلهای اجتماعی است که تنها با حمایت فعال کل جامعه قابل حل است. بهویژه والدینی که فرزندان وابسته به مصرف مواد دارند، مطرح میکردند که مسئله مواد یک مشکل مهم اجتماعی است. ین و همکارانش در سال ۲۰۰۷ دریافتند که مصرف مواد میتواند شامل افرادی که دارای مشکل سندرم رفتاری هستند نیز شود؛ همچنین در این گزارش آمده، اتخاذ رویکردهای پیشگیرانه مبتنی بر خانواده مخصوصاً برای نوجوانانی که دارای محیط خانوادگی منفی و متشنج هستند، باید اجرا شود.
پژوهش حاضر با هدف آگاهی از نگرش دانشجویان دانشگاههای ترکیه نسبت به اعتیاد انجام شده است. هدف کلی این پژوهش بررسی نگرش دانشجویان دانشگاههای ترکیه نسبت به مواد و افراد دارای مشکلات سوء مصرف مواد است. این مطالعه درصدد پاسخ به سه سوال است:
- نگرش دانشآموزان نسبت به مواد تحت شرایط و محیطهای متفاوت چیست؟
- نگرش دانشجویان دانشگاهها نسبت به افراد دارای مشکلات سوء مصرف مواد در شرایط و محیطهای متفاوت چیست؟
- تا چه اندازه نگرش دانشآموزان نسبت به مواد بر نگرش آنها نسبت به افراد دارای مشکلات سوء مصرف مواد تاثیر میگذارد؟
برای مطالعه بخش اول این مقاله کلیک کنید …
برای مطالعه بخش دوم این مقاله کلیک کنید …
برای دانلود این مقاله به زبان اصلی کلیک کنید …
بازنشر این مطلب صرفاً با ذکر منبع «کادراس» بلامانع است.