کادراس موسسه کادراس
مصرف مواد و و پیامدهای آن روی سلامت عمومی افراد به ویژه جوانان بسیار بالاست؛ بررسی‌های مربوط به مصرف مواد بین عموم مردم نشان می‌دهد که میزان مصرف مواد بین جوانان نسبت به افراد مسن بیشتر است. اگر چه استثنائاتی در مورد مصرف سنتی اوپیوئیدها وجود دارد. بیشتر تحقیقات نشان می‌دهند، شروع دوره نوجوانی از ۱۲ تا ۱۴ سالگی تا اواخر ۱۵ تا ۱۷ سالگی دوره‌ای خطرناک برای شروع مصرف مواد است و اوج مصرف مواد میان جوانان بین سنین ۱۸ تا ۲۵ ساله می‌باشد.
کانابیس از جمله مواد مصرفی رایج بین جوانان به شمار می‌رود؛ شواهدی از کشورهای غربی وجود دارد که دسترسی آسان به کانابیس همراه با این برداشت عمومی که مصرف آن آسیب کمتری دارد، باعث شده کانابیس رایج‌ترین ماده مصرفی در بین جوانان باشد. کانابیس اغلب در کنار سایر مواد مصرف می‌شود و و معمولاً استفاده از سایر مواد مقدم بر مصرف کانابیس اس؛ .هر چند امروزه با تصویب سازمان ملل متحد کانابیس در دسته مواد کم‌خطر مخدری قرار دارد.
در گونه‌شناسی مصرف مواد، دو گونه رایج مصرف مواد میان جوانان وجود دارد: مواد مصرفی در مهمانی‌های شبانه و مصرف به صورت استنشاقی بین کودکان خیابانی؛ مصرف مواد بین جوانان از کشوری به کشور دیگر تحت شرایط اجتماعی و اقتصادی آن کشور متفاوت است. از یک طرف، مصرف مواد در برخی جنبه تفریحی و خوش‌گذرانی دارد که برای افزایش هیجان و تجربه جدیدی بدان روی می‌آورند. از طرف دیگر، جوانانی که در شرایط سختی زندگی میکنند از مصرف مواد برای کنار آمدن و تحمل شرایط دشوار خود استفاده میکنند.
نوع مواد مصرفی در دو گروه ذکر شده در بالا کاملاً متفاوت است. مواد مورد استفاده در مهمانی‌های شبانه در کشورهای با درآمد بالا شامل اکستازی، متامفتامین، کوکائین، کتامین، ال اس دی و GHB می‌شود، نحوه مصرف این افراد ابتدا به صورت انفرادی و تنها است اما بعداً با حضور در جمع از بارهای کالج گرفته تا پارتی‌های شبانه در خانه، مکان‌های متفاوتی را برای مصرف تجربه میکنند. نوع مواد و مکان‌های مصرف ذکر شده در بالا در بین جوانان بسیار شایع است. در بین جوانانی که در خیابان زندگی میکنند، شایع‌ترین مواد مصرفی شامل مواد استنشاقی مانند بنزین، رنگ، تینر و چسب است.
بسیاری از کودکان خیابانی در معرض سوء استفاده‌های جسمی و جنسی هستند و مصرف مواد در آنها به عنوان مکانیسمی عمل می‌کند تا با محیط و شرایط سخت زندگی خود کنار آیند. آنها معمولاً موادی برای مصرف انتخاب میکنند که دارای قیمت پایین، دسترسی آسان و قانونی و توانایی القای حس سرخوشی سریع داشته باشد.
همچنین، طریقه مصرف مواد پرخطر در جوانان پیچیده است؛ از شروع به مصرف تا مصرف پرخطر انواع مواد در جوانان تحت تاثیر عواملی است که اغلب خارج از کنترل و اراده آنها می‌باشد. عوامل شخصی مانند، سلامت روان و رفتار، واکنش‌های عصبی و تغییرات ژنی ناشی از تاثیرات اجتماعی، عوامل در سطح خرد مانند عملکرد والدین و خانواده و تاثیرات گروههای همسالان و مدارس و عوامل موثر در سطح کلان مانند، محیط اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی می‌توانند نوجوانان را در برابر مصرف مواد آسیب‌پذیر کند. این عوامل در بین افراد متفاوت است و همه جوانان به یک اندازه در برابر مصرف مواد آسیب‌پذیر نیستند. در واقع هیچ عاملی به تنهایی در استفاده از مواد کافی نیست و در بسیار مواقع تاثیرات عوامل ذکر شده با گذشت زمان تغییر میکنند. به طور کلی، ترکیب وجود عوامل خطرزا و عوامل محافظتی موجود در مرحله‌ای خاص از زندگی یک فرد جوان می‌تواند باعث ایجاد تفاوت‌هایی در گرایش آنها به مصرف مواد شود. وجود مشکلات مربوط به سلامت رفتار و روان، فقر، عدم وجود فرصت، انزوا، عدم رابطه با والدین و حمایت‌های اجتماعی، تاثیرات منفی همسالان و امکانات پایین مدارس منجر به ناتوانی و ضعف بیشتر در برابر مصرف مواد در مقایسه با افرادی که این مشکلات را ندارند، می‌َشود.
استفاده پرخطر از مواد تاثیرات گوناگون مستقیمی بر جوانان دارد. احتمال بیکاری، مشکلات مربوط به سلامت جسمانی، روابط اجتماعی ناکارآمد، تمایل به خودکشی، بیماری‌های روانی و حتی امید به زندگی پایین در نوجوانانی که مصرف مواد دارند، افزایش می‌یابد. در شرایط حادتر، استفاده از مواد پرخطر می‌تواند فرد را به سوی چرخهای هدایت کند که در آن با وضعیت بد اقتصادی و استفاده بیشتر از مواد گوناگون مواجه شود.
بر اساس گزارش سال ۲۰۱۸ دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل متحد، بسیاری از جوانان به دلیل فقر و فقدان فرصت‌های اجتماعی و اقتصادی درگیر زنجیره تامین مواد می‌شوند؛ در این گزارش جوانانی مورد شناسایی قرار گرفته‌اند که در زمینه کاشت، تولید و فرآوری و قاچاق مواد فعالیت میکنند. این جوانان به دلیل عدم وجود فرصت‌های اجتماعی و اقتصادی، ممکن است برای کسب درآمد یا افزایش درآمد ناچیز خود به سوی مواد جذب شوند. جوانان تحت تاثیر فقر یا دیگر گروههای آسیب‌پذیر مانند مهاجران، جذب گروههای جرایم سازمان‌یافته شده و مجبورند در کار کشت، تولید و قاچاق مواد با گروهای محلی وابسته کار کنند.
در برخی محیط‌ها، جوانان درگیر در شبکه‌های تامین مواد می‌شوند، زیرا به دنبال هیجان و کسب هویت و شهرت به واسطه گروههای محلی درگیر در قاچاق و تهیه مواد هستند. گروههای جرم و جنایت سازمان‌یافته برای قاچاق مواد به دو دلیل از جوانان استفاده میکنند: اول، بی‌باکی و بی‌پروایی در ارتباط با جوانان؛ دوم اطاعت و فرمانبری آنها. جوانان درگیر در تجارت غیرقانونی مواد اغلب جزئی از گروهای بزرگ جرایم سازمان‌یافته در بازرهای بین‌المللی هستند که از آنها به صورت حمل‌کننده غیرقانونی قاچاق مواد در مرزها استفاده می‌َشود.
